Ở Đài Loan, người hâm mộ trà sữa trân châu bối rối trước vụ tranh cãi về việc “Dragons’ Den” lợi dụng văn hóa.

Sự việc trà sữa trân châu bị cáo buộc “chiếm đoạt văn hóa” ở Canada

Lisa Chen, một người dân Đài Loan, cảm thấy bối rối khi nghe về tranh cãi xoay quanh trà sữa trân châu yêu thích của cô tại thành phố lớn thứ hai của Đài Loan. Một công ty có trụ sở tại Montreal đã giới thiệu một phiên bản trà sữa trân châu đóng hộp “tiện lợi và lành mạnh hơn” trong chương trình Dragons’ Den của Canada vào tuần trước, điều này đã gây ra một cuộc tranh cãi dữ dội. Nam diễn viên Trung Quốc-Canada Simu Liu, một nhà đầu tư tiềm năng trong chương trình truyền hình thực tế, đã bày tỏ lo ngại về việc “chiếm đoạt văn hóa” và việc không công nhận nguồn gốc của trà sữa trân châu ở Đài Loan. “Có vấn đề khi lấy một thứ gì đó rất rõ ràng là của người châu Á về bản sắc và ‘làm cho nó tốt hơn’, điều mà tôi không đồng ý”, Liu, người sinh ra ở Trung Quốc đại lục và lớn lên ở Canada, nói và từ chối hỗ trợ công ty. Manjit Minhas, một giám khảo khác trong chương trình, đã thông báo trong một video trên Instagram vài ngày sau đó rằng cô đã quyết định rút lại lời đề nghị đầu tư 1 triệu đô la Canada (726 triệu đô la Mỹ) cho 18% cổ phần trong công ty sau khi “suy ngẫm thêm, thẩm định kỹ lưỡng và lắng nghe nhiều ý kiến của các bạn”. Vào thứ Hai, sau nhiều ngày bình luận giận dữ trực tuyến, công ty Bobba đã đưa ra lời xin lỗi công khai trực tuyến về “sự tổn hại mà chúng tôi đã gây ra bằng lời nói và hành động của mình trong chương trình”. Tuy nhiên, đối với Chen, một sinh viên kỹ thuật 21 tuổi, cuộc tranh cãi này có vẻ vô lý và không đáng để tức giận. Chen nói rằng cô không thấy vấn đề gì khi đồ uống trở thành một phần của cảnh quan ẩm thực toàn cầu với những biến thể ngày càng tách rời khỏi nguồn gốc Đài Loan của nó. “Thật tuyệt khi nhiều người có thể thưởng thức trà sữa trân châu”, cô nói với Al Jazeera. “Ở Đài Loan, chúng tôi liên tục nghĩ ra những loại trà sữa trân châu mới, vì vậy tôi nghĩ điều đó có ý nghĩa khi mọi người ở nước ngoài cũng làm như vậy”.

Phản ứng của người Đài Loan: Từ thờ ơ đến quan tâm đến chất lượng

Lin You Ze, người từng làm việc tại một cửa hàng trà sữa trân châu ở Đài Trung từ năm 2019 đến năm 2022, đã có phản ứng tương tự khi anh gặp phải cuộc tranh cãi này khi đang lướt mạng xã hội. “Tôi không nghĩ đó là vấn đề lớn khi họ lấy trà sữa trân châu và thêm vào đó phong cách riêng của họ”, Lin nói với Al Jazeera. “Trà sữa trân châu khá dễ làm và nhiều thứ bạn cần ban đầu đã được du nhập vào Đài Loan từ nơi khác, vì vậy tất cả đều có liên quan”. Lin cho biết trọng tâm nên là chất lượng của sản phẩm chứ không phải là xuất thân của chủ sở hữu công ty. “Nếu họ làm ra một loại trà sữa trân châu mới ngon hơn và lành mạnh hơn, thì điều đó tốt cho mọi người, phải không?” Yang Zou Ming, người chú của anh sở hữu một cửa hàng trà sữa trân châu ở Đài Trung, lại không ấn tượng với lời đề nghị của Bobba, mặc dù anh nói rằng anh không có vấn đề gì với những người không phải là người Đài Loan bán đồ uống này. “Trà sữa trân châu nên được làm tươi, và bạn sẽ mất đi điều đó nếu bạn cho nó vào lon và bảo quản trong thời gian dài”, anh ấy nói với Al Jazeera. “Nhưng tôi không thấy vấn đề gì khi mọi người trên khắp thế giới bán các loại trà sữa trân châu khác nhau”.

Sự nổi tiếng toàn cầu và lịch sử tranh chấp về quyền sở hữu

Trà sữa trân châu, trong hình thức cổ điển nhất bao gồm trà sữa với trân châu tapioca dai, xuất hiện ở Đài Loan vào những năm 1980 trước khi lan sang Hoa Kỳ vào những năm 1990 thông qua di dân Đài Loan. Ngày nay, trà sữa trân châu có mặt trên toàn thế giới với các công ty như Kung Fu Tea và Sharetea, có trụ sở chính ở New York và Sydney, hoạt động hàng trăm cửa hàng ở nhiều quốc gia. Giữa sự phổ biến bùng nổ trên toàn cầu, thị trường trà sữa trân châu, đã mở rộng để bao gồm các biến thể như cocktail và kem, đã đạt giá trị 2,43 tỷ đô la vào năm ngoái, theo Fortune Business Insights. Trong các phương tiện truyền thông Đài Loan, phản ứng với cuộc tranh cãi ở Canada là im lặng, trong khi các cuộc thảo luận trực tuyến tập trung nhiều hơn vào việc liệu các sản phẩm có lành mạnh như tuyên bố hay không hơn là những câu hỏi về bản sắc. Mặc dù phản ứng ôn hòa ở Đài Loan ngày nay, nhưng lịch sử ban đầu của trà sữa trân châu lại được đánh dấu bởi một cuộc chiến giành quyền đại diện. Khi trà sữa trân châu bắt đầu phổ biến ở Đài Loan, hai cửa hàng trà đối thủ đều tuyên bố đã tạo ra phiên bản đầu tiên của đồ uống này. Hai bên đã trải qua nhiều năm đấu tranh với nhau để giành quyền sở hữu, đệ đơn kiện cáo cáo nhau tại tòa án. Vào năm 2019, một tòa án Đài Loan đã kết luận rằng vì bất kỳ ai cũng được phép làm trà sữa trân châu, nên câu hỏi ai đã phát minh ra nó là không liên quan.

Sự kết nối của người châu Á với trà sữa trân châu

Clarissa Wei, một nhà báo người Mỹ gốc Đài Loan và là tác giả của cuốn sách nấu ăn Đài Loan, Made In Taiwan, cho biết phản ứng gay gắt đối với sản phẩm trà sữa trân châu của công ty Canada bắt nguồn từ những vấn đề về văn hóa và bản sắc trong cộng đồng người châu Á ở nước ngoài. “Trà sữa trân châu là một biểu tượng rất thân thương với nhiều người ở nước ngoài và đã trở thành biểu tượng của việc trở thành người Mỹ gốc Á và người Canada gốc Á”, Wei nói với Al Jazeera. “Theo một cách nào đó, trà sữa trân châu quan trọng hơn đối với người thiểu số châu Á ở các nước phương Tây hơn là đối với người Đài Loan ở Đài Loan, những người không suy nghĩ nhiều về ý nghĩa hoặc biểu tượng đằng sau nó”. Kết nối của người châu Á ở nước ngoài với trà sữa trân châu, đặc biệt là trong một số thế hệ, được gọi là “bobalife” – được đặt theo tên một bài hát cùng tên năm 2013. “Có những động lực khác nhau đang diễn ra với trà sữa trân châu ở nước ngoài, nó không chỉ đơn thuần là một loại đồ uống”, Wei nói. Wei cho biết chủ sở hữu của Bobba đã bước vào một “mỏ bom” với đề xuất kinh doanh của họ. “Thật khó khăn đối với các doanh nhân khi ra mắt các sản phẩm có nguồn gốc từ các dân tộc khác nhau, và tôi nghĩ đó thường là vấn đề cố gắng minh bạch về nguồn gốc văn hóa, đặc biệt là đối với một thứ gì đó như trà sữa trân châu, điều đó có ý nghĩa rất lớn đối với mọi người”, cô nói. “Chúng ta đang sống trong một bối cảnh chính trị và văn hóa mà thật khó để ra mắt sản phẩm mà không làm ai đó khó chịu, vì vậy bạn phải cẩn thận”.

Nguồn: https://aljazeera.com

Xem bài viết gốc tại đây